Նարինե Աբգարյան «Ապրել»․ մեջբերումներ (մաս 2-րդ)

 

҉ ...ուզում եմ՝ ամառը հավերժ լինի։ Որ քայլեմ փողոցով ու երիցուկի պես հավաքեմ մարդկանց ժպիտները: Ամեն ժպիտում՝ արև: Մի գիրկ արև: Ոչ ոք չի ափսոսում, բոլորը տալիս են: Ես լաց չեմ լինում, ես հավաքում եմ: Ինձ համար դժվար չէ, ես կարող եմ (Ամառը):

҉ Մայրը հրաժարվեց մեկնելուց. մնաց տունուտեղին, ունեցվածքին տեր կանգնելու. «Օրերից մի օր պատերազմը կվերջանա, ու դուք էլ հետ կդառնաք»: Միասին մեկնելու հորդորներն էլ կտրուկ մերժել էր: «Ես ասորուհի եմ, ինձ մատով չեն դիպչի»: «Մայրիկ, ախր, չե՞ս տեսնում՝ շուրջդ ինչ է կատարվում»,- արտասվել էր Նունիկը: «Պառավ կնիկ եմ, ով ինձ վրա ձեռք կբարձրացնի»,- մայրն այդպես էլ տեղի չէր տվել։ Ձեռք բարձրացնող եղավ, իհարկե: Նրան քրջե տիկնիկի պես մտցրին բեռնատարի անվադողի մեջ ու ողջակիզեցին: 

Նարինե Աբգարյանի «Ապրել» ժողովածուի մասին․ մեջբերումներ (մաս 1-ին)

 

«Ապրել»-ը Նարինե Աբգարյանի պատմվածքների ժողովածուն է ամենից սարսափելիի մասին, ինչը միայն մարդը կարող է վերապրել։ Պատերազմը խլում է հազարավոր, հարյուր հազարավոր կյանքեր։ Բայց մի՞թե հարցը քանակն է։ Մի՞թե մի հոգու, հարազատ մեկի կորուստը նույնքան ցավոտ չէ, որքան մասշտաբային պատերազմում ճզմվող հոգիների կորուստը։ Աբգարյանը գրում է հարազատների մեռնելուց հետո ապրելու մասին, ժամանակի մասին, որը շարունակում է հոսել՝ անկախ մարդկանց ցանկությունից, գրում է մայրերի ու հայրերի, երեխաների ու ամուսինների մասին, գրում է նրանց մասին, ովքեր ստիպված են ապրել հարազատներին կորցնելուց հետո։ Ի՞նչը կարող է ավելի դաժան լինել, քան մոր ցավը, որ այդպես էլ չճաշակեց որդու՝ պատերազմից կենդանի վերադառնալու համը, քան ֆիզիկական բթացնող ցավը, երբ տեսնում ես ականի վրա մասունքների բաժանվող փոքրիկ աղջնակին։ Ի՞նչը կարող է ավելի ցավոտ լինել, քան մահվան ճիրաններում տառապող հորը տեսնելը, որի վրա մի կենդանի տեղ չի մնացել։ Գիրքը ծանր է և միաժամանակ  իմաստնությունով լեցուն․ անկախ ամեն ինչից, անկախ այն բանից, որ մահը գրեթե միշտ հաղթանակած է դուրս գալիս, պետք է սովորել ապրել։

Էլիֆ Շաֆաք «Անհետ կորած ծառերի կղզին»․ մեջբերումներ

► Երիտասարդներն իմաստուն են։ Նրանք խաղաղություն են ուզում։ Տարեցներն էլ կարծես թե համաձայն են։ Միջին սերունդն է, որ խնդիրներ է ստեղծում։

►Քարտեզը երկչափ պատկեր է՝ կամայական խորհրդանիշներով ու դրոշմագիր գծերով, որոնք որոշում են, թե ով պիտի լինի մեր թշնամին, ով՝ ընկերը, ով է արժանի մեր սիրուն, ով՝ ատելությանը, իսկ ով՝ մեր անթաքույց անտարբերությանը։

Քարտեզագրությունը հաղթողների պատմությունների հոմանիշն է։

Քանզի պարտվողների պատմություններն անուն չունեն։

►Մինչ կրոնները բախվում են՝ պայքարելով վերջին խոսքի իրավունքի համար, իսկ ազգայնականությունը գերազանցության և բացառիկության դասեր է տալիս, սահմանի երկու կողմում զարմանալիորեն ներդաշնակ գոյակցում են սնապաշտությունները։

►-Ամեն ինչ փոխվում էր, օդում զգալի էր փոփոխության հոտը։ Ինչպես ասում էին, հույներն ու թուրքերը միս ու եղունգ են։ Անհնար է եղունգն առանձնացնել մսից։ Փաստորեն սխալվում էին։ Դա հնարավոր է։ Պատերազմն ահավոր բան է։ Բոլո՛րը։ Բայց քաղաքացիական պատերազմները թերևս ամենավատն են,  երբ հին հարևանները դառնում են նոր թշնամիներ։

Մարկուս Զուսակ «Ավետաբերը»․ հատվածներ

 Թարգմանեց Ա․ Վերանյանը

Որքան հնարավոր է հանգիստ անցնում եմ շեմքն ու տուն եմ մտնում։ Դուռը բաց է։

Բազմոցին՝ հյուրասենյակում, մի երիտասարդ է նստած։ Նա դեմքի երանավետ արտահայտությամբ շոյում է Բարապանին[1]:

-Ո՞վ ես․․․

-Ողջույն, Է՛դ,- ասում է նա։- Ուրախ եմ վերջապես ծանոթանալ։

-Այդ դու՞ ես․․․

Նա շարժում է գլուխը։

-Դո՞ւ ես ուղարկել․․․․

Նա կրկին շարժում է գլուխը։

Իսկ հետո ոտքի է կանգնում ու ասում․

-Ես մի տարի առաջ եմ տեղափոխվել այս արվարձան։

Մազերը մուգ են ու կարճ կտրած, հասակը՝ միջինից փոքր-ինչ ցածր։ Հյուրի հագին վերնաշապիկ է, սև ջինսե տաբատ և կապույտ սպորտային կոշիկներ։ Ամեն վայրկյանին զուգահեռ նա ավելի ու ավելի էր նմանվում տղեկի։ Չնայած ձայնը տղայական չէր ընդհանրապես։

-Այո՜, մոտավորապես մեկ տարի առաջ։ Ես տեսել եմ հորդ հուղարկավորությունը։ Տեսել եմ, թե ինչպես էիք դուք թուղթ խաղում։ Ես մոտենում էի ու նայում, ինչպես որ դու տնից տուն թափառելիս։

Նա շրջվում է․ թվում է՝ ամաչում է։

Մարկուս Զուսակ «Գրքի գողը»․ մեջբերումներ

      Կար- չկար մի տարօրինակ մարդուկ կար։ Նա որոշել էր, որ իր կյանքում երեք կարևոր բաներ են լինելու․

• Նա որոշել էր մազերը հարթեցնել ոչ բոլորի պես՝ դեպի հակառակ կողմ։
• Նա իր համար փոքրիկ, տարօրինակ բեղեր էր գտնելու։
• Մի օր կառավարելու էր աշխարհը։

       Բավական երկար ժամանակ երիտասարդը թափառում էր՝ մտածելով, ծրագրելով ու հաշվարկելով, թե ինչպես աշխարհն իրենով անի։ Եվ ահա մի օր, որտեղից որտեղ գլխում մի միտք ծագեց, կատարյալ ծրագիր։ Նա երեխայի հետ զբոսնող մի մոր տեսավ։ Մայրը երկար ժամանակ նախատում էր որդուն, մինչև տղան չսկսեց արտասվել։ Մի քանի րոպե անց նա այնքան փափուկ խոսեց տղայի հետ, որ վերջինս հանգստացավ ու նույնիսկ ժպտաց։

Սթիվեն Չբոսկի «Միայնակ լինելու արտոնությունները»/ «Առանձնության առավելությունները»/ “The Perks of Being a Wallflower”

Հատված Սթիվեն Չբոսկու հանրահայտ վեպից։

 

Մի անգամ կապույտ գծերով դեղին թերթի վրա

Նա բանաստեղծություն գրեց,

Ու վերնագրեց այն «Ծնոտիկ»,

Քանզի այդպես էին կոչում շանը իր,

Եվ հենց դա է բանաստեղծության ողջ իմաստը։

Ուսուցիչը նրան հինգ նշանակեց

Ու ոսկե աստղ տվեց,

Իսկ մայրը կախեց այն խոհանոցի դռնից,

Եվ կարդաց բոլոր բարեկամների համար։

Դա այն տարին էր, երբ Հայր Թրեյսին

Բոլոր երեխաներին գազանանոց տարավ,

Եվ թույլատրեց նրանց երգել ավտոբուսում,

Ու ծնվեց նրա կրտսեր քույրիկը՝

Փոքրիկ մատիկներով ու անմազ,

Իսկ նրա մայրիկն ու հայրիկը շատ էին համբուրվում,

Հրանտ Մաթևոսյանի «Ծառերը» վիպակը

 

Հնազանդ կեցվածքով ապրելով՝ չարը չի քչանում, և այն, որ «բարությունը բեռ արած սերունդը» վախենում է ուժին ուժով պատասխանել, բարկացնում է Աղունին։ Նրանք հեռու են արուին հատուկ հաստատակա-մությունից, ապրում են անձայն, լուռումունջ, ծառի կյանքով՝ անշարժ, միայն «բերք ու բարիք տալով» և փոխադարձը ոչինչ չակնկալելով։ Ու քանի որ դա այդպես է, ապա «քոնոնք նորից կզրկվեն ու նորից կզրկվեն, ու նորից, ու նորից հիշողություն չեն ունենա»։

Այս հիվանդագին սիրո զարգացմանը մայրը հակադրում է ատելությունը։ Եվ չնայած Աղունը գիտակցում է,