Ռուսաստանի
քաղաքական շրջանակներում քննարկվում է Հայաստանի ՌԴ-ի կազմի մեջ անցնելը:Ինչպես հայտնում
է ռուսական դիվանագիտական կառույցներից մեր աղբյուրը,որը չցանկացավ իր անունը հրապարակել,Մոսկվան
կարծում է,որ եկել է ժամանակը հետխորհրդային շրջաններում ավելի ակտիվ գործողություններ
ծավալելու:
Որոշ տեղեկություններով ՀՀ նախագահ Ս.Սարգսյանի նախնական համաձայնությունը արդեն տրված է:
Իսկ Հայաստանում Ռուսաստանի հետ միացումը կներկայացվի որպես երկարատև սոցիալ-տնտեսական ճգնաժամից դուրս գալու միակ ելք,որից ելք սեփական ուժերով ներկա պահին ինչպես և մոտ ապագայում ,չի դիտարկվում:Այս տեսանկյունը կկապվի նաև արտաքին սպառնալիքի վերջնական չեզոքացման հետ,ի դեմս տարեցտարի աճող ռազմական վատ հարաբերությունների Ադրբեջանի հետ:
Այս տարիներին Հայաստանը գտնվել և գտնվում է Ռուսաստանից տնտեսական կախման մեջ:Մի շարք խոշոր արդյունաբերություններ ու արդյունաբերական ձեռնարկություններ տրված են Ռուսաստանին ՝որպես պարտքերի փոխհատուցում:ՀՀ-ի իշխանության տակ գտնվող խոշոր ընկերությունները ևս քիչ-քիչ դառնում են <<ռուսամետ>>:Այսպես, օրինակ ,Արմավիայի դեպքում,որը դադարեցրել է իր գործունեությունը սնանկացման պատճառով և միակ գնորդը ՌԴ-ն է:
Ուշագրավ է նաև այն որ ՌԴ-ն երբեք չէր շտապում ներդրումներ ունենալ Հայաստանում:Հավանաբար դա կապված էր Կրեմլի հետագա պլանների հետ,որը կայանում էր Հայաստանի ամբողջական սնանկացման մեջ,որից հետո կարելի էր կտրուկ հարց դնել Ռուսաստանին միանալու մասին:
Տարեցտարի ՀՀ-ն կորցնում է իր ինքնիշխանությունը:Այս առումով շատ ճիշտ է արտահայտվել երևանյան <<Ժամանակ>> թերթի խմբագիր Արամ Ամատունին իր հոդվածում.<<Հայաստանը Մոսկվայից թող ներում չակնկալի>>:<<Անկախացման առաջին տարիներին ՀՀ-ն աստիճանաբար զիջում էր իր ինքնիշխանությունը Ռուսաստանին ,հատկապես տնտեսական և ռազմա-քաղաքական ոլորտներում,իսկ արդեն 20-ամյա անկախության երկրորդ կեսում այդ զիջումները կարելի է ասել մեծ թափ առան՝դնելով ՀՀ-ին ՌԴ-ից կախման մեջ բոլոր ռազմավարական ենթակառուցվածքներովով>>,-գրում է inosmir.ru-ի թղթակիցը:
ՀՀ նախագահ Ս.Սարգսյանը,որին ՌԴ նախագահ Վ.Պուտինը թույլ տվեց 2-րդ անգամ վերընտրվել,հասկանում է,որ հիմա պետք է արդարացնի բարձր վստահությունը:Որոշ տեղեկություններով փետրվարին վերընտրվելուց հետո իր առաջին պաշտոնական այցի ժամանակ Ս.Սարգսյանը հաստատել է իր համաձայնությունը միանալու կապակցությամբ, և այս ուղղությամբ քննարկման է դրվել գործողությունների ծրագիրը:Երկու կողմերը եկել են ընդհանուր հաայտարարի,որ գործողությունները կկատարվեն գաղտնի,որպեսզի Հայաստանում դժգոհության ալիք չբարձրանա:
Ավելի ուշ Երևանում Մարտի 18-ին լրատվամիջոցների հետ հանդիպման ժամանակ գործող նախագահը փաստացի հաստատեց, որ իր առաջին այցը Մոսկվա հատուկ բնույթ էր կրում:Ոչ մի խոսք չասելով Ռուսաստանի հետ մոտակա միացման մասին, որովհետև գաղտնիք չէ որ այդ հարցը հայ հասարակության կողմից հիվանդագին է ընդունվում՝ Ս.Սարգսյանը դրա հետ մեկտեղ ընդգծեց ,որ <<սկսվում է նոր աշխատանք>> և Մոսկվայի հետ <<ինտեգրացիոն գործընթացները>> անդառնալի են:
<<Իմ առաջն այցը Մոսկվա եղել է տրամաբանական,-ասել է Սարգսյանը,-Ռուսաստանը մեր ստրատեգիական գործընկերն է,դաշակիցը և մեզ միավորում են այնպիսի հարցեր,ինչպես ռազմական և տնտեսական ոլորտներում:Ընտրություններով ոչինչ չի ավարտվում,սկսվում է նոր աշխատանք և մենք պետք է գիտակցենք,ինչ են մեզնից ուզում գործընկերները:Խոսքը գազի ,<<Նաիրիտի>> և այլնի մասին է :Իհարկե դա վերաբերում է նաև քաղաքական ինտեգրմանը ,հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությանը/ՀԱՊԿ-ОДКБ/,մաքսային միությանը,աբխազական երկաթուղուն>>:
Սրա հետ մեկտեղ Ս.Սարգսյանը փորձեց փարատել մտավախությունները Հայաստանի՝Մաքսային միությանը միանալու առումով,որը ամենայն հավանականությամբ արվել է նրա համար,որ մինիմալի հասցվի արևմտամետ թևի ցույցերի հավանականությունը:<<Մի՛ հավատացեք նրանց,ովքեր ասում են ,թե ռուսները մեզ ստիպում են դառնալ մաքսային միության անդամ:Ընդհակառակը՝Մաքսային միության անդամները դեռ ցանկություն չունեն ինչ-որ մեկին ներգրավելու,համենայն դեպս մեզ հետ կապված այդպիսի ցանկություն ես չեմ տեսնում>>,-ընդգծեց ՀՀ նախագահը:
Բայց դրա հետ մեկտեղ,որպեսզի Մոսկվային ցույց տա իր նվիրվածությունը ընդհանուր գործին,Սարգսյանը հայտարարեց ,որ լրիվ <<այլ բան են ինտեգրային գործընթացները>>:Իսկ մենք ինչպե՞ս կարող ենք այն չշարունակել,ինչպե՞ս կարող ենք ռազմական հարցերը կապել ՀԱՊԿ-ին,Ռուսաստանին,իսկ հետագա տնտեսկան կամ քաղաքական ճակատագիրը՝այլ երկրի հետ կամ միության>>/ըստ <<Հայաստանի Ձայն>>թերթի/:
Սարգսյանից հետո Մոսկվա գործնական այց կատարեց նաև արտաքին գործերի նախարար Էդ.Նալբանդյանը:Կատարած այցի ընթացքում Մոսկվայում ապրիլի 25-ին նա քննարկել է իր ռուս գործընկերոջ հետ տեխնիկական հարցերը՝կապված Հայաստանի՝Ռուսաստանին միանալու հեռանկարի հետ:Ենթադրվում է ,որ Հայաստանը ՌԴ-ի կազմի մեջ կմտնի որպես նրա սուբյեկտներից մեկը/հավանաբար որպես ՇՐՋԱՆ(облость)/:Այդ Հանրապետության/խոսքը ՀՀ-ի մասին է/ հարաբերական մտերմությունը Հյուսիսային Կովկասի դաշնային օկրուգին կանխատեսում է նրա ընդգրկումը այդ տարածքում:Դրա հետ մեկտեղ քննվում է օկրուգի անվանափոխության հարցը/պետք է դառնա Կովկասյան,Հյուսիսկովկասյանի փոխարեն/՝կախված ՌԴ-ի սուբյեկտների աշխարհագրական ընդգրկումից:Հետաքրքիր է,որ 2 տարի առաջ հայկական կուսակցություններից <<Դաշնակցության>> ղեկավար Վահան Հովհաննիսյանը <<100 հարց ու պատասխան>>կոնֆերանսի ժամանակ ,կազմակերպված հայկական <<Սիվիլիտաս>> ֆոնդի կողմից,կանխատեսեց,որ վտանգ կա Հայաստանի համար ,որ նա կարող է դառնալ ՌԴ-ի շրջաններից մեկը՝ցույց տալով արդեն եղող օրինակը՝Կալինինգրադը,որը որևէ ցամաքային կապ չունի Ռուսաստանի հետ:
Խոսելով Հայաստանի միգրացիայի ծավալների մասին՝պատգամավորը նշել է,որ ՀՀ կառավարությունը <<տանում է>> Ռուսաստան բնակչության առավել ընդունակ,ակտիվ և որակով հատվածին,իսկ դա շատ լուրջ խնդիր է>>:<<Այդ հարցը պետք է քննարկել քաղաքական ,տնտեսական և նույնիսկ փիլիսոփայական տեսանկյունից>>,-ասել է Հովհաննիսյանը՝հավելելով քայլերի ձեռնարկման անհրաժեշտության մասին<<այդ երևույթի դեմ պայքարելու ուղղությամբ>>:Միևնույն ժամանակ ՀՅԴ ղեկավարներից մեկը հայտարարեց,որ ՀՀ կառավարության սոցիալ-տնտեսական ծրագիրը փլուզված է,դրույթներ մի մասն էլ չի իրականացվել:Փաստորեն նա ճիշտ էր:
Ինչ վերաբերում է Հայաստանից դեպի Ռուսաստան միգրացիոն գործընթացներին ,ապա վերլուծելով իրավիճակը ,կարելի է գալ այն եզրահանգման,որ Մոսկվան,նպաստելով հայ բնակչության վերաբնակեցմանը և աջակցության դիմակի տակ,փաստացի գործել է ինչպես իր տարածքում,դրա հետ մեկտեղ հետապնդելով ամենայն հավանականությամբ հեռուն գնացող պլաններ:
Հիմա Ռուսաստանից կախման մեջ գտնվող հայերի թվի ավելացման հաշվին ավելի հեշտ է դառնում իրականացնել Հայաստանի՝Ռուսաստանին միացնելու գործընթացը:
Որոշ տեղեկություններով ՀՀ նախագահ Ս.Սարգսյանի նախնական համաձայնությունը արդեն տրված է:
Իսկ Հայաստանում Ռուսաստանի հետ միացումը կներկայացվի որպես երկարատև սոցիալ-տնտեսական ճգնաժամից դուրս գալու միակ ելք,որից ելք սեփական ուժերով ներկա պահին ինչպես և մոտ ապագայում ,չի դիտարկվում:Այս տեսանկյունը կկապվի նաև արտաքին սպառնալիքի վերջնական չեզոքացման հետ,ի դեմս տարեցտարի աճող ռազմական վատ հարաբերությունների Ադրբեջանի հետ:
Այս տարիներին Հայաստանը գտնվել և գտնվում է Ռուսաստանից տնտեսական կախման մեջ:Մի շարք խոշոր արդյունաբերություններ ու արդյունաբերական ձեռնարկություններ տրված են Ռուսաստանին ՝որպես պարտքերի փոխհատուցում:ՀՀ-ի իշխանության տակ գտնվող խոշոր ընկերությունները ևս քիչ-քիչ դառնում են <<ռուսամետ>>:Այսպես, օրինակ ,Արմավիայի դեպքում,որը դադարեցրել է իր գործունեությունը սնանկացման պատճառով և միակ գնորդը ՌԴ-ն է:
Ուշագրավ է նաև այն որ ՌԴ-ն երբեք չէր շտապում ներդրումներ ունենալ Հայաստանում:Հավանաբար դա կապված էր Կրեմլի հետագա պլանների հետ,որը կայանում էր Հայաստանի ամբողջական սնանկացման մեջ,որից հետո կարելի էր կտրուկ հարց դնել Ռուսաստանին միանալու մասին:
Տարեցտարի ՀՀ-ն կորցնում է իր ինքնիշխանությունը:Այս առումով շատ ճիշտ է արտահայտվել երևանյան <<Ժամանակ>> թերթի խմբագիր Արամ Ամատունին իր հոդվածում.<<Հայաստանը Մոսկվայից թող ներում չակնկալի>>:<<Անկախացման առաջին տարիներին ՀՀ-ն աստիճանաբար զիջում էր իր ինքնիշխանությունը Ռուսաստանին ,հատկապես տնտեսական և ռազմա-քաղաքական ոլորտներում,իսկ արդեն 20-ամյա անկախության երկրորդ կեսում այդ զիջումները կարելի է ասել մեծ թափ առան՝դնելով ՀՀ-ին ՌԴ-ից կախման մեջ բոլոր ռազմավարական ենթակառուցվածքներովով>>,-գրում է inosmir.ru-ի թղթակիցը:
ՀՀ նախագահ Ս.Սարգսյանը,որին ՌԴ նախագահ Վ.Պուտինը թույլ տվեց 2-րդ անգամ վերընտրվել,հասկանում է,որ հիմա պետք է արդարացնի բարձր վստահությունը:Որոշ տեղեկություններով փետրվարին վերընտրվելուց հետո իր առաջին պաշտոնական այցի ժամանակ Ս.Սարգսյանը հաստատել է իր համաձայնությունը միանալու կապակցությամբ, և այս ուղղությամբ քննարկման է դրվել գործողությունների ծրագիրը:Երկու կողմերը եկել են ընդհանուր հաայտարարի,որ գործողությունները կկատարվեն գաղտնի,որպեսզի Հայաստանում դժգոհության ալիք չբարձրանա:
Ավելի ուշ Երևանում Մարտի 18-ին լրատվամիջոցների հետ հանդիպման ժամանակ գործող նախագահը փաստացի հաստատեց, որ իր առաջին այցը Մոսկվա հատուկ բնույթ էր կրում:Ոչ մի խոսք չասելով Ռուսաստանի հետ մոտակա միացման մասին, որովհետև գաղտնիք չէ որ այդ հարցը հայ հասարակության կողմից հիվանդագին է ընդունվում՝ Ս.Սարգսյանը դրա հետ մեկտեղ ընդգծեց ,որ <<սկսվում է նոր աշխատանք>> և Մոսկվայի հետ <<ինտեգրացիոն գործընթացները>> անդառնալի են:
<<Իմ առաջն այցը Մոսկվա եղել է տրամաբանական,-ասել է Սարգսյանը,-Ռուսաստանը մեր ստրատեգիական գործընկերն է,դաշակիցը և մեզ միավորում են այնպիսի հարցեր,ինչպես ռազմական և տնտեսական ոլորտներում:Ընտրություններով ոչինչ չի ավարտվում,սկսվում է նոր աշխատանք և մենք պետք է գիտակցենք,ինչ են մեզնից ուզում գործընկերները:Խոսքը գազի ,<<Նաիրիտի>> և այլնի մասին է :Իհարկե դա վերաբերում է նաև քաղաքական ինտեգրմանը ,հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությանը/ՀԱՊԿ-ОДКБ/,մաքսային միությանը,աբխազական երկաթուղուն>>:
Սրա հետ մեկտեղ Ս.Սարգսյանը փորձեց փարատել մտավախությունները Հայաստանի՝Մաքսային միությանը միանալու առումով,որը ամենայն հավանականությամբ արվել է նրա համար,որ մինիմալի հասցվի արևմտամետ թևի ցույցերի հավանականությունը:<<Մի՛ հավատացեք նրանց,ովքեր ասում են ,թե ռուսները մեզ ստիպում են դառնալ մաքսային միության անդամ:Ընդհակառակը՝Մաքսային միության անդամները դեռ ցանկություն չունեն ինչ-որ մեկին ներգրավելու,համենայն դեպս մեզ հետ կապված այդպիսի ցանկություն ես չեմ տեսնում>>,-ընդգծեց ՀՀ նախագահը:
Բայց դրա հետ մեկտեղ,որպեսզի Մոսկվային ցույց տա իր նվիրվածությունը ընդհանուր գործին,Սարգսյանը հայտարարեց ,որ լրիվ <<այլ բան են ինտեգրային գործընթացները>>:Իսկ մենք ինչպե՞ս կարող ենք այն չշարունակել,ինչպե՞ս կարող ենք ռազմական հարցերը կապել ՀԱՊԿ-ին,Ռուսաստանին,իսկ հետագա տնտեսկան կամ քաղաքական ճակատագիրը՝այլ երկրի հետ կամ միության>>/ըստ <<Հայաստանի Ձայն>>թերթի/:
Սարգսյանից հետո Մոսկվա գործնական այց կատարեց նաև արտաքին գործերի նախարար Էդ.Նալբանդյանը:Կատարած այցի ընթացքում Մոսկվայում ապրիլի 25-ին նա քննարկել է իր ռուս գործընկերոջ հետ տեխնիկական հարցերը՝կապված Հայաստանի՝Ռուսաստանին միանալու հեռանկարի հետ:Ենթադրվում է ,որ Հայաստանը ՌԴ-ի կազմի մեջ կմտնի որպես նրա սուբյեկտներից մեկը/հավանաբար որպես ՇՐՋԱՆ(облость)/:Այդ Հանրապետության/խոսքը ՀՀ-ի մասին է/ հարաբերական մտերմությունը Հյուսիսային Կովկասի դաշնային օկրուգին կանխատեսում է նրա ընդգրկումը այդ տարածքում:Դրա հետ մեկտեղ քննվում է օկրուգի անվանափոխության հարցը/պետք է դառնա Կովկասյան,Հյուսիսկովկասյանի փոխարեն/՝կախված ՌԴ-ի սուբյեկտների աշխարհագրական ընդգրկումից:Հետաքրքիր է,որ 2 տարի առաջ հայկական կուսակցություններից <<Դաշնակցության>> ղեկավար Վահան Հովհաննիսյանը <<100 հարց ու պատասխան>>կոնֆերանսի ժամանակ ,կազմակերպված հայկական <<Սիվիլիտաս>> ֆոնդի կողմից,կանխատեսեց,որ վտանգ կա Հայաստանի համար ,որ նա կարող է դառնալ ՌԴ-ի շրջաններից մեկը՝ցույց տալով արդեն եղող օրինակը՝Կալինինգրադը,որը որևէ ցամաքային կապ չունի Ռուսաստանի հետ:
Խոսելով Հայաստանի միգրացիայի ծավալների մասին՝պատգամավորը նշել է,որ ՀՀ կառավարությունը <<տանում է>> Ռուսաստան բնակչության առավել ընդունակ,ակտիվ և որակով հատվածին,իսկ դա շատ լուրջ խնդիր է>>:<<Այդ հարցը պետք է քննարկել քաղաքական ,տնտեսական և նույնիսկ փիլիսոփայական տեսանկյունից>>,-ասել է Հովհաննիսյանը՝հավելելով քայլերի ձեռնարկման անհրաժեշտության մասին<<այդ երևույթի դեմ պայքարելու ուղղությամբ>>:Միևնույն ժամանակ ՀՅԴ ղեկավարներից մեկը հայտարարեց,որ ՀՀ կառավարության սոցիալ-տնտեսական ծրագիրը փլուզված է,դրույթներ մի մասն էլ չի իրականացվել:Փաստորեն նա ճիշտ էր:
Ինչ վերաբերում է Հայաստանից դեպի Ռուսաստան միգրացիոն գործընթացներին ,ապա վերլուծելով իրավիճակը ,կարելի է գալ այն եզրահանգման,որ Մոսկվան,նպաստելով հայ բնակչության վերաբնակեցմանը և աջակցության դիմակի տակ,փաստացի գործել է ինչպես իր տարածքում,դրա հետ մեկտեղ հետապնդելով ամենայն հավանականությամբ հեռուն գնացող պլաններ:
Հիմա Ռուսաստանից կախման մեջ գտնվող հայերի թվի ավելացման հաշվին ավելի հեշտ է դառնում իրականացնել Հայաստանի՝Ռուսաստանին միացնելու գործընթացը:
Այս հոդվածին հանդիպեցի շատ պատահաբար ուկրաինական կայքերից
մեկում/վերջում ակտիվ լինքը կտեղադրեմ,կարող եք ինքներդ այցելել/:Արդեն խորագիրն ինքը
շատ խոսուն էր ու վտանգավոր:Համոզված եմ՝ այս հոդվածին քչերը ծանոթ կլինեն,այդ իսկ պատճառով որոշեցի այն թարգմանել և տարածել:
Չնայած ,որ ինքս մտածում եմ, որ սա ադրբեջանական <պրոֆեսիոնալ լրագրողներից> մեկի ձեռքի գործն է,այնուամենայնիվ մտածելու տեղիք տվեց:Հուսանք ,այն ամենը ինչ այստեղ գրված է,մեկ տոկոսով անգամ չի համապատասխանում իրականությանը:
Նյութի աղբյուր՝ http://ukr-portal.com/index.php?nma=news&fla=stat&page=1&nums=12972
Չնայած ,որ ինքս մտածում եմ, որ սա ադրբեջանական <պրոֆեսիոնալ լրագրողներից> մեկի ձեռքի գործն է,այնուամենայնիվ մտածելու տեղիք տվեց:Հուսանք ,այն ամենը ինչ այստեղ գրված է,մեկ տոկոսով անգամ չի համապատասխանում իրականությանը:
Նյութի աղբյուր՝ http://ukr-portal.com/index.php?nma=news&fla=stat&page=1&nums=12972