Վիկենտի Վերեսաև «Չհորինված պատմվածքներ անցյալի մասին» (Մաս 3-րդ)

 

1

Փաստաթուղթ

  Այսօր երեկոյան Ֆյոդոր Իվանովիչը ինձ մոտ էր։ Պատմում էր, որ իրենց բնակարանում երիտասարդ աղջիկ է ինքնասպան եղել։

-Շա՜տ հետաքրքիր պաստաթուղթ է, գիտե՞ք։

Ես, հենց էն է, ապշեցի։ Ցրված հարցրի․

-Փաստաթո՞ւղթ․․․այսինքն․․․ նրա օրագի՞րը։

Նա տարակուսանքով պատասխանեց․

-Դե հա՜։

Փաստաթուղթ․․․ որպիսի բնորոշում։ «Փաստաթո՛ւղթ»։ Օ՜, ստորներ։ Անհրաժեշտ էր, չէ՞, բառ հայթհայթել։ Ես զայրույթից ամբողջովին դողում էի։ Եվս մի բառ, և ես, թվում է, կկորցնեի ինքնատիրապետումս, վեր կկենայի, սարսափելի բան կասեի նրան, կվռնդեի։ Բայց նա հանկարծ լռեց։ Հասկացա՞վ արդյոք, թե ինչ է կատարվում ինձ հետ, թե դա ուղղակի պատահականություն էր, բայց նա լռեց։ Իսկ ես քիչ-քիչ հանդարտվեցի։

Միայն թե անգամ հիմա ինձ մի հարց է տանջում․ «Ինչո՞ւ էր նա գրում»։ Չէ որ դա խուզարկություն է, սրտի խուզարկություն։ Ախ՜, մի՞թե ցանկություն ուներ նա իր կյանք թողնելու ինչ-որ ծխնելույզ մաքրողների, որպեսզի ամենայն անաղարտը լղոզվի նրանց սև ավելներով։ Մի՞թե նա ուզում էր դա։ Եվ որ տխմարի մեկը, ինչ-որ Ֆյոդոր Իվանովիչ, կարդար նրա «փաստաթուղթը»՝ կծելով շաքարավազից ու պնակից թեյ խմելով, և լրջորեն ասեր․

-Շա՜տ հետաքրքիր պաստաթուղթ է։

Մի՞թե նա ուզում էր։ Ես վախենում էի, և ոչ միայն աղջկա համար։ Չէ որ ես էլ կարող եմ հայտնվել նման  փաստաթղթերի մեջ, ես նույնպես օրագիր եմ պահում․․․ Աստվա՛ծ իմ, ինչպե՞ս անեմ, որ այն «փաստաթուղթ» չդառնա։

   

Վիկենտի Վերեսաև «Չհորինված պատմվածքներ անցյալի մասին» (Մաս 2-րդ)

 

1

Գրողը

 Ամսագրի ողջ խմբագրությունը սիրալիր էր նրա հետ։ Նա արդեն երեք պատմվածք էր հրատարակել ամսագրում, մեկը մեկից լավն էին։ Անգամ քարտուղարուհի Աննա Միխայիլովնայի, որ խիստ կին էր՝ վերջերս վերադարձած աքսորից, աչքերն էին ջերմանում ու բարիանում, երբ նա խոսում էր նրա հետ։

Իսկ նա անձամբ չէր հավատում իր երջանկությանն ու ագահաբար որսում էր յուրաքանչյուր խրախուսական մեկնաբանություն։ Նա հատկապես, չգիտես ինչու, մեծ նշանակություն էր տալիս Աննա Միխայիլովնայի կարծիքին։

-Դե, ի՞նչ եք կարծում, ինձնից իսկական գրող դո՞ւրս կգա։

 Նա գեղեցիկ երիտասարդ էր՝ առնական ձայնով, իսկ աչքերի մեջ ու արտասանության մեջ անընդհատ ինչ-որ բացարձակ մանկական ու անասելի քնքուշ բան էր երևում։

Մի անգամ, երբ Աննա Միխայիլովնան մենակ էր, նա, կարմրելով ու ամաչելով, նրան դիմեց մի տարօրինակ խնդրանքով․ մի օրով կնոջ հագուստի մի ամբողջ կոմպլեկտ տալ իրեն՝ մինչև ամենից ինտիմները։ 

Սթիվեն Քինգ «Զգացողություն, որ կարելի է արտահայտել միայն ֆրանսերենով»

  «Ֆլո՛յդ, այդ ի՞նչ է այնտեղ։ Օ՜, գրողը տանի»։

Տղամարդու ձայնը, որ արտասանեց այս բառերը, ծանոթ թվաց, բայց այդ բառերը երկխոսությունից են հանված, ինչպես պատահում է, երբ հեռակառավարման վահանակով փոխում ես հեռուստացույցի ալիքները։ Ֆլոյդ անունով ոչ մեկին նա երբևէ չի ճանաչել, միայն թե հենց այդ բառերով ամեն ինչ սկսվեց։ Նա դա լսեց անգամ նախքան կարմիր գոգնոցով աղջկան տեսնելը։

Բայց հենց աղջիկը խաղաց պայթուցիչի դերը։

-Օ՜, ինձ մոտ այդ զգացողությունն առաջացավ։

Աղջիկը կքանստած էր գյուղական խանութի առաջ, որ կոչվում էր «Կառսոնի մոտ» (գնորդներին առաջարկվում էր՝ ԳԱՐԵՋՈՒՐ, ԳԻՆԻ, ՆՊԱՐԵՂԵՆ, ԿԵՆԴԱՆԻ ԽԱՅԾ, ՎԻՃԱԿԱԽԱՂԻ ՏՈՄՍԵՐ), վառ կարմիր գոգնոց ունեցող զգեստով էր, ու խաղում էր տիկնիկի հետ՝ լցնովի, առանց ամուր կմախքի, դեղնածամ ու կեղտոտ։

-Ի՞նչ զգացողություն։

-Դե, գիտե՞ս։ Այն, որ կարելի է արտահայտել միայն ֆրանսերենով։ Օգնի՛ր ինձ։

-Déjà vu:

-Միանգամայն ճիշտ է,- գլխով արեց նա ու կրկին նայեց աղջկան։ «Նա կբռնի տիկնիկին մի ոտքից,- մտածեց Քերըլը,- կբռնի գլխիվայր մի ոտքից, և կեղտոտ, դեղին մազերը կավլեն գետինը»։

Բայց փոքրիկ աղջիկը թողեց տիկնիկին մոխրագույն, փայտե աստիճանների վրա, որ դեպի սանդղամուտն էր տանում, և մի կողմ գնաց, որպեսզի նայի շանը, որը նստած էր «ֆորդ-ունիվերսալի» թափքում։ Իսկ հետո Բիլլն ու Քերըլը անցան շրջադարձն ու խանութն անհետացավ տեսադաշտից։