Սիրային բանաստեղծությունների ծաղկաքաղ/Պ.Սևակ/

***

Մեր տնից ձեր տուն՝ կավաշեն մի պատ, 
Եվ այգուց այգին՝ մի բարակ առու. 
Մեր հին տանձենու ճյուղը մրգապատ, 
Մեր փշատենին մեջքով իր սապատ 
Ձեր այգու մեջ են մրգերը փռում։

Մեր տնից ձեր տուն մի պատ է միայն, 
Իմ սրտից սիրտըդ՝ պարիսպ ահագին, 
Որ ինձ օղակեց այս երեկոյան, 
Ինչպես նշանի մատանին քո այն՝ 
Զվարթ աղմուկում նշանդրեքի։

Մեր այգին ցավից կուչ եկել հիմա, 
Ցանկապատվել է փշով մասրենու, 
Եվ ամոթահար՝ քո դրժման համար՝ 
Ձեր ասող-խոսող առուն էլ հիմա 
Թփերի մեջ է անվերջ թաք կենում։

Զարմանքից ապշած՝ մեր հին տանձենին 
Բարի գլուխն է թափ տալիս ցավով. 
Մեր անուրջներին, շշուկին սովոր՝ 
Ուսն է թոթափում և ձեր հացենին –
Իրավունք ունի, նա՜ չի հանցավոր։

Հիմա ի՞նչ անել, ի՞նչ է հարկավոր։ 
Թո՛ղ որ ժողովը քո հարցը քննի, 
Թո՛ղ որ քեզ այնտեղ կոչեն >, 
Թո՛ղ որ հորջորջեն >,– 
Սերը չես ծածկի փրփուրով քենի...

Մեր տնից ձեր տուն՝ լոկ ցածրիկ մի պատ, 
Իմ սրտից սիրտըդ՝ պարիսպ ահագին։ 
Քո մատի վրա դեռ թանաքապատ 
Այդ դու՛ ես կրում մատանիդ հպարտ, 
Բայց նա սեղմում է ի՛մ սիրտն ու հոգին։

*****Չես հավատում

Ես տեսնում եմ՝ չես հավատում ո՛չ քո, ո՛չ իմ անցյալին. 
Մեր հարուստը՝ աչքիդ աղքատ, կեղծ է թվում պանծալին։

Դու կարծում ես, որ ամեն ինչ, ողջը սուտ էր մեր միջև, 
Ճիշտ էր միայն երկար ճամբան՝ լիքը փշեր ու խճեր:

Ճիշտ էր միայն սպասումը, որ և անցավ ապարդյուն -
Իզու՜ր էին մեր սրտերը սպասումից թփրտում։

Ճիշտ էր միայն արբեցումը այն սին բախտով, որ եկավ,– 
Նա ոսկի չէր, այլ ոսկեզօծ, հետո պղինձ, վերջը՝ կավ...

Ես տեսնում եմ ՝ չես հավատում դու անցյալին իմ ու քո, 
Չես հավատում ու չես տարվում նաև դու մեր գալիքով։

Չես հավատում, թե նա կգա, թե կլինենք բախտավոր, 
Քեզ ամեն ինչ փուչ է թվում և ամեն ինչ՝ ախտավոր։

Քեզ թվում է, որ մենք իզու՜ր հանդիպեցինք մեկմեկու,–
Ո՛չ մեր սրտում՝ երջանկություն, ո՛չ մեր կյանքում՝ մեծ բեկում...

Իսկ ի՞նչ անենք, ո՞նց բաժանվենք, երբ սրտերը իմ ու քո 
Թե սիրով էլ չեն շղթայված, գեթ կապված են տանջանքով...

*****Ոչի~նչ , ոչի՛նչ չի պատահել արտասավոր.
Դու նույն աղջիկն ես հմայիչ, ես` նույն տղան,
Միայն` ժպտում են աչքերդ կարծես ցավով,
Եվ այս ճամփան էլ չի թվում այնպես խաղաղ:

Ոչի~նչ , ոչի՛նչ չի կատարվել նկատելի.
Ո՛չ խարդավանք, ո՛չ խանդ, և ո՛չ կասկաց մի կույր.
Լոկ զգում եմ ես մանրախոս քո մատներից ,
Որ ինձ այսօր նրանք ինչ-որ սա~ռն են զգում.

Եվ չի փոխվել ոչինչ նաև կյանքո՛ւմ կարծես.
Ամառային նույն արևն է և նո՛ւյն փոշին :
Ես զգում եմ` ինչ չգիտես ինքդ էլ գուցե.
-Դադարե~լ ես ինձ սիրելուց,
Բայց... չես սիրում դեռ ուրիշին:

*****

Միշ՛տ էլ սիրածին պատահաբար են պատահում կյանքում
Ու հրաժեշտ են տալիս սիրածին անհրաժեշտաբա՜ր...

Թե կուզես՝ լռի՛ր։
Թե կուզես՝ ոռնա՜,
Թե կուզես՝ ծամիր սեփական լեզուդ,
Թե կուզես՝ խցիր բերանըդ բարձով,
Թե կուզես՝ ոտքով հարվածիր բարձին.
Հավատացյալ ես՝ հայհոիր աստծուն,
Հավատացյալ չես՝ աստծուն հավատա.
Թե կուզես՝ ուզիր է՛լ չուզել - իզո՜ւր,
Թե կուզես՝ ուզիր է՛լ չապրել - իզո՜ւր...
Ու, եթե կուզես, ապրելն այս է հենց,
Եվ սերն իսկական հենց այս է որ կա.

- Պատահաբար ես պատահում կյանքում,
Անհրաժեշտաբար հրաժեշտ տալիս...

*****

ՆՈՐԻՑ ՉԵՆ ՍԻՐՈՒՄ,

ՍԻՐՈՒՄ ԵՆ ԿՐԿԻՆ

Այդ ո՞վ է ասել՝ նորից են սիրում:

Նորի՛ց չեն սիրում, սիրում են կրկի՜ն...

Ու երբ մինչևիսկ ալյուրից (դեռ տա՜ք)

Դու նու՛յն մարմինն ես հիշում բնազդով,

Երբ հոտն էլ սուրճի նրա՛ն հիշեցնում

Եվ քո գունազարդ քնի փոխարեն

Անքնություն է փռում սպիտակ.

Երբ աստղերն իրենց կլորակ սանրով

Մազերդ են սանրում, իսկ դու վերստին

Շոյանքի սովոր քո մազերի մեջ

Նու՛յն հանգստարար մատներն ես զգում.

Երբ օտար մեկի շարժումի, դեմքի

Նմանությունը հեռու-մոտավոր

Ոտներդ է ասես դնում գիպսի մեջ,

Իսկ միտքդ բեկում այնպե՛ս կտրական,

Ինչպես լույսերի վետվետումներից

Երկաթգծերն են կարծես ջարդոտվում.

Երբ անձրևներից հողն ասես թթվում

Եվ ստիպում է ռունգո՜վ էլ զգալ,

Որ մենակ ես դու իբրև մի... Իգրեկ,

Իսկ ինչ-որ մի տեղ կամ հենց քո կողքին

Կա մի Իքս ուրիշ, առանց որի դու

Խնդիր չե՜ս կազմի, ո՛չ էլ կլուծես,-

Մի՛շտ, ամե՜ն անգամ պաշարում է քեզ

Նույն զգացումը անճեղք ու անդուռ,

Եվ հասկանում ես, որ մարդն, ի վերջո,

Նորի՛ց չի սիրում, սիրում է կրկի՜ն,

Քանզի կա մթին մի կախյալություն

Ջղի և արյան, հոգու և կրքի.

Քանզի նշանը հանման-գումարման

Այդ մե՛նք չենք դնում լուծվելիք խնդրում.

Քանզի թեպետև բախտ մենք ենք փնտրում,

Բայց բա՛խտը,

Բա՛խտը,

Բա՜խտն է մեզ ընտրում...

Ուստի մինչևիսկ սիրառատ հոգին

Նորի՛ց չի սիրում, սիրում է կրկի՜ն...

****

ԴՈՒ ՄԻ ՀԱՐՑՐՈՒ

Դու մի՛ հարցրու. «Սիրո՞ւմ ես ինձ»:

Ինչպես կույրը իր ձեռնափայտն է միշտ հիշում,

Դու էլ հիշի՛ր,

Որ երբ իզուր հարց չեն տալիս`

Սուտ պատասխան չե՜ն ստանում:

Եվ դու բնավ իմ այս խոսքից մի՛ վշտանա,

Այլ մտածիր,

Թե ջրհորի մութ խորության չափման համար

Իր սեփական մանկանն ո՞վ է ջրհոր նետում:

Դու մի՛ հարցրու, իսկ ես ասեմ

Քո ուզածից շա՜տ ավելին:

Եվ ասում եմ ե՛ս` միօրյա՛ հավատացյալ,

Իսկ դու լսի՛ր, իմ նորօրյա’ աստվածուհի:

Պաշտամունքի մի ծե՜ս պիտի արվի այսօր,

Խոստովանքը էլ ո՞ւմ է պետք:

Դու` անծանոթ մի նոր աշխարհ,

Ես` մի հմուտ աշխարհագետ,

Որ վա՛տ գիտեմ, շա՜տ վատ գիտեմ

Բազմախոստում տեղանքը քո:

Ու խոսում է մեջս կրկին

Մոլի ոգին հետազոտման.

Ուզում եմ քեզ անգիր անել,

Մտքով գծել քարտեզը քո,-

Հարց ու փորձը էլ ո՞ւմ է պետք:

Եվ առավել լավ չէ՞ արդյոք,

Որ մարդու ո՜տքը սայթաքի,

Քան թե լեզո՛ւն:

Ուրեմն արի ոչ թե խոսենք,

Այլ մտովին քայլենք առաջ

Այս անծանոթ ճանապարհով,

Մինչև հասնենք հանգրվանի`

Հեքիաթական ինչ-որ մի տեղ,

Ուր չկա՜ տեր ու տիրական` մեզնից բացի,

Ուր մենք պիտի լինենք թլվատ` ջրի՛ նման,

Եվ լինենք կույր` կրակի՛ պես,

Ուր` հակառակ մեր իմացած հին օրենքի`

Մարմինները ջերմությունից չե՛ն լայնանում,

Այլ կծկըվո՜ւմ,

Եվ լուծվում են բոլոր հարցերն` աղի՛ նման,

Դառնալով համ մեր բերանում,

Մեր լարաթափ ջղերի մեջ,

Շփոթահար մեր դեմքերին...

Այնժամ գուցե բնազդաբար ե՛ս քեզ հարցնեմ.

«Սիրո՞ւմ ես ինձ»:

Ե՛ս քեզ հարցնեմ`

Պատասխանիդ չսպասելով,

Այլ օգնելով, որ ստանաս

Նախկին տեսքըդ աստվածուհու,

Նախկին տեսքըդ ա՛յն աշխարհի,

Որ դեռ չուներ գծված քարտեզ:

Եվ իմ հարցին ի պատասխան

Այնժամ գուցե ինքդ ինձ ասես.

«Ասում են, թե դուք օգնում եք լոկ հանվելիս:

Իսկ դու օգնում ես հագնըվել:

Դու ուրի՛շ ես:

Սիրո՜ւմ եմ քեզ»...

*****

 ԱՆԿԵՂԾ ԱՍԱԾ

Անկեղծ ասած՝ այս ամենից ես հոգնել եմ,

Ես, սիրելի՛ս, որ քեզ սիրել և օգնել եմ.

Ձեռք եմ պարզել, հույս եմ տվել,

Վատըդ թողած՝ լավըդ թվել,

Հավատացրել, հավատացել,

Թե իմ առաջ դուռ ես բացել՝

Չտեսնըված, չեղած մի դուռ։

Սակայն ի՞նչ եմ ես ստացել

Այդ ամենին ի տրիտուր։

Անկեղծ ասած՝ ոչինչ չկա, և ոչ էլ կար։

Անկեղծ ասած՝ դու բնավ էլ ա՛յն չես եղել,

Ա՛յն չես եղել, ինչ որ ես եմ կարծել երկար։

Ո՞ւր ես, ասա՛, դու ինձ մղել։

Ճիշտ ճամփից ես միայն շեղել։

Սուտ խոստումով կապել ես ինձ,

Մանկան նման խաբել ես ինձ,

Ու չես տվել ոչի՜նչ, ոչի՜նչ։

Իսկ այն, ինչ որ ինձ ես տվել,

Արժանի չէր ո՛չ քեզ, ո՛չ ինձ։

Անկեղծ ասած՝ քո տվածից ես հոգնել եմ։

Ինքդ գիտես՝ որքան ձգտել ու տքնել եմ,

Որ դու ... որ դու նման լինես իմ երազին։

Իսկ դու գիտե՞ս՝ ի՛նչ դուրս եկավ.

«Տղան հասավ իր մուրազին,

Դուք էլ հասնեք ձեր մուրազին»։

Հեքիաթն, այո, միտքըս ընկավ...

Դու՝ հեքիաթում հրաշք աղջիկ,

Այնինչ կյանքում՝ ինչ-որ... չղջիկ,

Որ ոչ թռչուն, ոչ էլ մուկ է...

Անկեղծ ասած՝ զուր էր ամբողջ այս աղմուկը։

Անկեղծ ասած՝ նեղանում ես, թե լրջանում,

Մե՜կ է հիմա։ Էլ չեմ գցի ինձ սար ու ձոր,

Անկեղծ կասեմ՝ հեքիաթն ինչով է վերջանում.

Ցած է ընկնում երեք խնձոր -

Մեկ՝ ասողին,

Մեկ՝ լսողին,

Մեկ էլ... ինձ պես գիշեր ու զօր

Հիմարաբար սպասողին...

Անկեղծ ասած՝ հեքիաթներից ես հոգնել եմ...

*****

ԴՈՒ ԵԿԵԼ ԵՍ ՆՈՐԻՑ

Դու եկել ես նորից, եկել այնպես հանկարծ,

Ինչպես սիրեցիր ինձ և ինձ հմայեցիր,

Նույն հասարակ ու պարզ քո զգեստը հագած՝

Հանկարծ հարց ես տալիս.

____________- «Ինչո՞ւ ինձ սիրեցիր»:

Ես չգիտեմ, անգի՛ն: Նրա՛ համար գուցե,

Որ այդ պահին հանկարծ վառարանում ձեր հին

Կրակը փուլ եկել և իր լույսն էր գցել

Քո մտորուն դեմքին ու կեռ թարթիչներին:

Նրա՛ համար գուցե, որ ծխանում պատի

Քամին կարծես խոսեց աղջըկական ձայնով,

Եվ հալոցքի մի պաղ, մի անդրանիկ կաթիլ

Ջրհորդանից պոկվեց, ընկավ մայթին ծանոթ:

Նրա՛ համար գուցե, որ ձմռանը հանկարծ

Ամռան բուրմունք առա շքեղ քո վարսերից:

Նրա՛ համար գուցե, որ քեզ սիրտըս ցանկաց,

Բայց ինձ թվաց, թե դու... թե դու ինձ չես սիրի...

Ախ չէ՜, նրա՛ համար... Բայց իբրև պարզ զգեստ,

Նայի՛ր, ձյունն է ծածկել անցած հետքերն հիմա,

Եվ ուրախ եմ, անգի՛ն, որ սիրում եմ ես քեզ

Ու չեմ կարող ասել՝ ինչի՞ համար:

****

 ԹՈՂ ԼԻՆԻ ԱՅՆՊԵՍ

Թող լինի այնպես,

Ինչպես հուշում ես.

Էլ չե՛նք հանդիպի՝

Ինչպես ուզում ես։

Ինչ էլ որ լինի՝

Հիշելու բան կա.

Քե՛զ մոտ ավարտվեց

Սիրո ուսումըս։

******

ԵՍ ԱՅՆՊԵՍ ՀԵՇՏ ԷԻ ՏԱՐՎՈՒՄ

Ես այնպես հեշտ էի տարվում,

Ես այնպես հեշտ էի վառվում,-

Իմ թելած ասեղի վրա

Հուլունքի պես էին շարվում։

Եվ հանկարծ... ես՝ վաղո՜ւց հանգած,

Վառվեցի և ի՜նչ - քո սառցից...

Հե՜յ գիտի. ծովերից անցա

Ու հանկարծ... խեղդվեցի առվում։

*****

ԻՆՉՔԱՆ ԷԼ ԹԱՆԿ ԼԻՆԻ

Ես գիտեմ. կհանդիպենք դեռ,

Եվ դու էլ ինձ կանես հարցում.

«Էլ մի՞թե քո սրտում չկա

Իմ հանդեպ ոչ մի զգացում»:

Չեմ դիմել ատամնաբույժի,

Բայց հարցիդ պատասխանն ունեմ.

«Ինչքան էլ թանկ բան է ատամը,

Ցավելիս հանում են - գցում»...

******

ՔՈ ՊԱՏՃԱՌՈՎ

Քո աչքերի՛, քո աչքերի՛, քո աչքերի՛ պատճառով

Իմ աչքերը ամբո՛ղջ գիշեր, ամբո՛ղջ գիշեր չե՜ն փակվում:

Քո մատների՛, քո մատների՛, քո մատների՛ պատճառով

Իմ մատները, իմ մատները լո՜ւյս են ուզում խմորել:

Քո թևերի՛, բա՛ց թևերի, մե՛րկ թևերի պատճառով

Իմ աչքերին, իմ աչքերին ջրվեժնե՜ր են երևում:

Քո ծիծաղի՛, քո ծիծաղի՛, քո ծիծաղի՛ պատճառով

Իմ ծիծաղը, իմ ծիծաղը պաշտոնաթո՜ղ է դարձել:

Քո քայլվածքի՛, քո քայլվածքի՛, քո քայլվածքի՛ պատճառով

Լսողությամբ սահմանապա՛հ, սահմանապա՜հ եմ դարձել:

Քեզ այս ձևով ունենալու-չունենալու պատճառով

Կորցրել եմ ունեցածս` հպարտությո՜ւնս հաղթողի...

*******

ՔՈ ԱՆՈՒՆԸ

Ես ատում եմ քո անունը,

Ինչպես որ դու

__________քեզ փայփայած

Իմ ձեռքերն ես ատում գուցե:

Ես ատում եմ քո անունը,

Որ խրվել է իմ լեզվի մեջ

Փշատենու փշի նման:

Եվ դու ինչո՞ւ ինձ չես հարցնում,

Թե քո անունն ի՛նչ գույն ունի:

Ես ատում եմ և այդ գույնը:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

...Եթե աղջիկ ես ունենամ`

Նա կկոչվի քո՛ անունով:

Ես ատում եմ քո անունը...

******

ԱՌԱՋԻՆ ՍԵՐԸ

____Պե՛տք չէ, սիրելի՜ս:

____Զո՜ւր ես երդըվում:

Առանց երդման էլ ես հավատում եմ,

Որ հիմա օրըդ մի դար է տևում,

Որ փուշ կարոտը քեզ ծվատում է,

Որ գիշերն ի լույս չես քնում հաճախ,

Որ իմ անունն ես կրկընում հաճախ,

Որ աղջըկական քո մաքուր բարձին

Թեքված ես տեսնում մի ծերուկ արծիվ

(Անգըղ էլ լինի` արծիվ է թվում),

Որ քեզ աշխարհում ոչի՜նչ չի թովում,

Որ առանց սիրուս կյանքըդ կորած է,

Որ...

____Գիտե՛մ, ջա՜նըս.

____Զո՜ւր ես կրկընում.

____Բայց գիտեմ և այն,

____Ինչ դո՛ւ չգիտես.

Առաջին սերը, ինչպես որ հացը,

Ի՜նչ էլ որ անես` միշտ կուտ է գնում...

*******

ԳԼԽԱՊՏՈՒՅՏ

Դու իմ վերջի՜նը` թյուրիմացաբար,

Եվ իմ միա՜կը` ճակատագըրով...

Սիրո բովանդակ կոչականները մանկական են միշտ,

Մինչդեռ ես արդեն ապրել եմ այնքան,

Որ իմ տարիքում

Դեղձին տասն անգամ մեռած կլիներ:

Իսկ ինչպե՞ս ես դու:

Չէ՞ որ չեմ տեսել քեզ այնքա՛ն տարի,

Որքան տեսել եմ:

Եվ աչքերիս մեջ կա անլցելի մի դատարկություն,

Քանի որ չկաս

Դո՛ւ-

Իմ վերջի՜նը` թյուրիմացաբար,

Եվ իմ միա՜կը` ճակատագըրով:

Իմ շրթունքներից

Կախված է հիմա մի ամբո՜ղջ աշխարհ`

Մի գունդուկծի՛կ,

Բառերի մի պա՜րս,

Որ իր բզզոցով գլխապտույտ է հարուցում իմ մեջ:

Եթե երբևէ բառերն այդ պիտի իմ բերնից թռչեն`

Թող թռչեն սիրո՛վ,

Մի՛միայն սիրով

Եվ մի ճախրանքով աստվածաշնչյան,

Որի մեջ կա գոլ անապատային,

Ավազների սողք ու մտապատրանք:

Մի՞թե քո հեռվից`

Քո անտառների խոնավ օդի մեջ,

Անվերջ չես լսում խոսքերս չասված:

Իսկ թե լսում ես խոսքերըս չասված`

Չե՞ս զգում արդյոք մի գլխապտույտ,

Որ, թվում է ինձ, պիտի որ զգան

Սրբորեն հղի դեռահաս կանայք,

Որոնցից մեկին,

Մի՛միայն մեկին

Կարողանայի՜ մտովին ասել.

«Դո՜ւ-

____իմ վերջի՜նը` թյուրիմացաբար,

Եվ իմ միա՜կը` ճակատագրով»:

Քիչ ենք օգտըվել մենք բարությունից:

Եվ դրանից չէ՞, որ հետզհետե

Բարի եմ դառնում,

Եվ այնքա՜ն բարի,

Որ խղճում եմ ես... մենակությունն էլ:

Նա էլ է տանջվել ու հոգնել: Մեղք է:

Եվ ամեն մեկըս բացենք մեր փեղկը,

Որ նա դուրս թռչի իր փակ վանդակից,

Եվ կամ հանդիպենք գեթ այնտեղ... այնտեղ,

Ուր հանդիպում են այգն ու գիշերը:

Իսկ հանդիպո՞ւմ են նրանք երբևէ,-

Ես ի՜նչ իմանամ: Գուցե գիտես դո՞ւ,

Դո՛ւ-

____իմ վերջի՜նը` թյուրիմացաբար,

Եվ իմ միա՜կը` ճակատագըրով:

Ու ձյուն է գալիս,

Ինչ-որ ջե՜րմ մի ձյուն.

Հյուսիսն է հղում հարավին ողջույն:

Եվ ձյան մեջ ինչ-որ բուրմունք կա գարնան,

Հեռավո՜ր մի բան,

Մի հիշողությո՛ւն,

Որի բարությամբ հոգեբուժական

Չեն մեռնում, ճիշտ է, բայց և չեն ապրում,

Ինչպես չի մեռնում, բայց և չի ապրում

Սե՛րըս-

____վերջի՜նըս` թյուրիմացաբար,

Բայց և միա՜կըս` ճակատագըրով:

Արի՛ ինքներըս մեզնից բարձրանանք`

Թույլ տանք արարքներ ինքնաժխտումի,

Փոխադարձաբար իրար նեղացնենք

Ու վիրավորենք փոխադարձաբար,

Որ...կարոտն ինքը հաշտվի իրեն հետ,

Ու տառապանքը ինքն իրեն ների,

Ես էլ հավատամ, որ դու չես եղել

Ո՛չ իմ միակը` ճակատագըրո՜վ,

Ո՛չ իմ վերջինը` թյուրիմացաբա՜ր...

*******

ՉԿԱՍ ՈՒ ՉԵՍ ԼԻՆԵԼՈՒ

Դու չկա՛ս, չկա՛ս…

Եվ առավոտը

Այնպես աղոտ է,

Ասես ցավոտ է:

…ու չե՜ս լինելու:

Եվ հորիզոնն է փակվում իմ առջև:

Նրան փակում է ո՛չ ամպի ճոթը,

Այլ քո զգեստի ամպեղեն փո՜թը:

Դու չկա՛ս, չկա՜ս…

Եվ օդ է դարձել

Այս համատարած անտեր կարոտը:

…ու չե՞ս լինելու:

Ու թվում է, թե լուցկի մոտեցնեմ՝

Պիտի բռընկի ինքը վառ օդը:

Դու չկա՛ս, չկա՜ս…

Ինչո՞ւ եմ սակայն քեզ զգում այնպե՛ս,

Այնպե՜ս եմ զգում, ինչպես երևի

Ոտից նոր զրկվածն զգում է ոտը,

Որ նո՛ւյնպես չկա

Ու չի՜ լինելու…

******

Խաղա՜ղ-խաղա՜ղ իրիկունն էր ողջը պատում,

Դրսում մութն էր իջնում խաղաղ:

Սիրում էի ձեր տան բակում խաղալ «տուն-տուն»,

Միայն քեզ հե՜տ, քեզ հե՜տ խաղալ:

Աստղերն էին ելնում մեկ-մեկ, լուսինն արծաթ

Լեռան ժայռոտ պռունգին էր հոգնած նստում:

Մութը՝ լուսնից հալածվելով՝ իջնում էր ցած,

Բայց զո՛ւր էին, իզո՜ւր էին կանչում մեզ տուն:

Վառվում էին ճրագները մեկ-մեկ գյուղում,

Շներն էին մեկ-մեկ տալիս լուսնահաչի:

Ես չեմ հիշում՝ ինչպե՞ս էինք մթնում խաղում,

Բայց զո՛ւր էին, իզո՜ւր էին կանչում հացի:

Ինձ մի մթին իրիկուն է կարծես պատում.

Մոռացել եմ, ես չեմ հիշում շատ բան հիմա,

Բայց հիշում եմ՝ սիրում էի խաղալ «տուն-տուն»,

Միայն քեզ հետ՝ ձեր տան բակում, մեր տան դիմաց

********

Մեզ ստիպում են, որ խռով մնանք.

-Չպետք է մեկտեղ խաղալ ու խոսել:

Ա՜խ այդ մեծերը... Կռվել են նրանք

Եվ իրար ծանր խոսքեր են ասել:

Չեն խոսում նրանք հենց երեկվանից,

Մեզ էլ են սաստում.- Չպե՛տք է խոսել:

Ա՜խ, ես ի՞նչ ասեմ քո պառավ նանին,

Ա՜խ, ես ի՞նչ ասեմ հորթուկին ձեր սև:

Ամուր չի կապում հորթուկին նանը,

Ու պառավն ինքը քնում է շոգին:

Եվ անմիտ հորթը՝ այդ անպիտանը,

Գալիս է մտնում մեր ջրած այգին,

Ուտում է նա մեր անմոռուկները,

Վարունգի մատղաշ տնկերն է ոտնում.

-Դառնանա՜ն պիտի մեր վարունգները,-

Խեթում է հայրըս ու տեղ չի գտնում:

Ես չեմ հասկանում հորս մտքերը

Եվ այս մեծերին չեմ սիրում էլ ես.

Լավ չէ՞՝ դառնանան մեր վարունգները,

Քան թե ես ու դու դառնանանք այսպես...
******

Ա՜խ, ես գիտե՛մ, չէի՜ր սիրում,

Հիմա գիտեմ ես անկասկած...

Վազվըզում ենք մենք սեզերում,

Խոտերի մեջ խոնավ ու թաց:

Հետո նստում ուրախ ու գոհ,

Երեքնուկի թուփ ենք քաղում

Եվ այդ ծանոթ երեքնուկով

«Սիրեմ-սիրեմ» անվերջ խաղում:

Անուններում երեք հոգու

Եվ դո՛ւ կաս միշտ, և ե՛ս միշտ կամ:

Քո անունն եմ ես միշտ պոկում,

Իսկ դու իմը՝ ո՜չ մի անգամ:

Որքա՜ն անգամ եմ ես վանել

Տխուր մտքերն ինձնից հեռու

Եվ վախեցել եմ միտք անել,

Որ դու... որ դու ինձ չես սիրում:

Չէ՜, ինձ չէի՛ր, չէի՛ր սիրում...

Թե չէ - ի՞նչ է, բա՞րդ էր այդքան

Գտնել երեք անուններում

Իմ անունը գեթ մի անգամ:

******

Ես գիտեի, որ դա չէր կարելի.

Կծեծեր մայրս, եթե իմանար...

Դու, նստած բակի սալաքարերին,

Գուլպա ես գործում եղբորդ համար:

Իսկ եղբայրդ ու ես «տափուկ» ենք խաղում՝

Հոգնած քարտեզից, թիվ ու գծերից:

Եվ ես՝ հաղթողս ցանկացած խաղում,

Ես՝ ճանաչվածս նույնիսկ մեծերից,

Պարտվո՜ւմ եմ այսօր, ես ամեն անգամ

Տանուլ եմ տալիս ու... չեմ ամաչում,

Եղբայրդ էլ, պա՛րզ է, խնդում է քահ-քահ

Եվ ամեն անգամ ինձ կույր է կոչում:

Ես կո՞ւյր... Կո՜ւյր էի մինչև այդ կյանքում

Ու բացվել էին աչքերըս արդեն.

Գարնան գիժ քամին, քեզանից թաքուն,

Քո կուրծքն էր բացում ու փակում իմ դեմ:

Ես գիտեի, որ դա չէր կարելի,

Բայց նայո՜ւմ էի - կո՛ւյր չէի արդեն:

Այդ կյանքն էր բացվում իմ դեմ, սիրելի՛ս,

Եվ արժե՜ր խաղում կույր լինել, պարտվել...

******

Ա՛խ, քեզ ինչպե՞ս ասել, որ քեզ հիշում եմ դեռ,

Ինչպե՞ս չասել, որ դու դեռ թանկ ես ինձ համար,

Ինչպե՞ս մեզ բաժանող արգելակը քանդել,

Ինչպե՞ս չգալ քեզ մոտ, ինչի՞ համար:

Ինչպե՞ս չասել, որ՝ դու, միայն դո՜ւ չես թախծում,

Ինչպե՞ս ասել, որ ես ծնվել եմ քեզ համար,

Ինչպե՞ս չասել, որ ես միշտ էլ քեզ եմ տենչում,

Սակայն ինչպե՞ս ասել, ինչի՞ համար:

Չէ՞ որ բաժանվեցինք կարծես մեր ցանկությամբ,

Եվ այսօրը պարզ էր և ի՛նձ, և քե՛զ համար...

Հիմա ինչո՞ւ ցավել անցած երջանկությամբ,

Եվ չցավե՞լ, ինչո՞ւ, ինչի՞ համար:

Ինչպե՞ս, ինչպե՞ս ասել՝ նորից արի՛, արի՜,

Ինչպե՞ս չասել, որ ես ապրում եմ քե՛զ համար:

Գեթ չխոստովանե՞լ ցավը մեր սրտերի,

Խոստովանե՞լ, ինչո՞ւ, ինչի՞ համար...

*****