Ասք զինվորի մասին (պոեմ)

Գնաց Զինվոր-քաջը մարտի՝

Սրտում պահած դեմքեր հազար,

Գնաց,որ իր հողը փրկի,

Ու խափանի մահեր հազար:

Փորձառու չէր, ոչ էլ դյուցազն,

Պատանի էր՝հազիվ տասնութ,

Քանի-քանի տաքուկ երազ

Փայփայում էր հոգու մեջ մութ:

Բայց չգիտեր ուրիշ ճամփա.

-Պի՛տի գնամ, պապս կասեր,

Կամ պիտ մեռնեմ կամ էլ, ահա,

Վերառանամ՝ փրկած կյանքեր:

Ու գնաց մեր Քաջը մարտի,

Գնաց կանգնեց իր դիրքերում,

Թեկուզ պայթեր ռումբը թուրքի,

Վախ չէր ծնվում նրա սրտում:

Ու նա կռվեց, թրեր կռեց,

Թաղեց ձեռքը հողում հայի,

Չտրտնջաց, լսել չուզեց

Հազար թախանձ վերադարձի:

Գիշերային որբ հոգու հետ

Հանգիստ առավ նաև մահը,

Իր ձեռքն առավ(միշտ սրի հետ)

Մի թիզ մատիտ՝ գրեց Քաջը.

-Բարև,մա՛յր իմ, բարի՜ ծնողք,

Ո՞նց եք էդտեղ գլուխ պահում,

Ապու մեջքը էլի զոռու՞մ,

Գիշերները ո՞նց է քնում:

Ո՞նց ես արդյոք  և դու՛,մա՜յր իմ,

Կարոտել եմ,ա՜խ անասել,

Միայն թե, տե՜ս,ո՛չ մի արցունք,

Որդիդ լավ է, ո՛չ մի լացել:

Քույրս ո՞նց է, հիվանդ հո՞ չէ,

Դեմքից ժպտիը չի՞ վերացել,

Դու փոխանցիր,որ այս մարտում

Իր ժպիտն է հոգիս լցրել:

Կգամ շուտով,անու՛շ ծնողք,

Դարդ մի՛ արեք, որդիդ կգա,

Բայց քանի դեռ թուրքը սրով

Սողոսկում է երկրիս վրա,

Ո՛չ մի տունդարձ, ո՛չ մի արցունք,

Միայն արյուն, գանգեր չորուկ,

Երբ կռիվս կտա արդյունք,

Դառնամ էնժամ ձեր գիրկ տաքուկ:

Ծալեց թուղթը, դրոշմ արեց

Իր մահազգաց շուրթով դալուկ,

Թուղթը ծալեց, սրտին դիպցրեց,

Ժպտաց դառը ու անշշուկ:

Արև բացվեց՝ արյուն հագած,

Վերսկսվեց մարտը ահեղ,

Արյուն հագան դաշտեր վարած,

Թափվեց թուրքը որպես հեղեղ:

Ու ջարդ տվին քաջերը մեր,

Ամեն մինը տասը թուրքի

Ուղարկեցին ծոցն Ալլահի,

Որ գեթ այնտեղ հանգիստ գտնի:

Բոլորից քաջ, աչքերն՝ արյուն,

Ձեռքերը՝ շանթ, կուրծքը՝ վահան,

Կռվում էր Քաջը աննկուն՝

Հետև թողած բեռը մահվան:

Իր մի ձեռքով կռվում էր նա,

Ասես՝ մի նոր հերոս ազգի,

Բայց թե նրան ուժ էր տալիս,

Ընկած ընկերի վրեժն ամեհի:

Բայց ո՞ր դավաճան դիպվածի բերմամբ

Իր ընկերքի պես ընկավ մեր Քաջը,

Նա ցողեց փրկած  հողը իր արյամբ,

Որ հողից ծնվի ազգի մարմաջը:

Հանգավ կռիվը, իջավ վարագույր,

Ազատ էր հողը թշնամու ոտքից…

Պատրաստ էր պահում որդուն մի համբույր,

Զառամյալ հայրը՝ընկած ձեռ-ոտից:

Ծիծաղը դեմքին շեմքին միշտ պատրաստ

Մեր Հերոս-քաջի քույրն էր կանգնած,

Մայրը ձեռքն աչքին՝ սպասո՜ղ, զգաստ,

Էն հանդի ծերին հսկում էր հոգնած:

Ու բերին քաջի դիակն արնաշաղ՝

Ձեռքի մեջ բռնած մի թուղթ քառածալ,

Հարգանքով զինվոր-տղերքը ծնկան,

Համբույր տվեցին այտերին մատաղ:

Լուռ էին ամենքը պահից շանթահար,

Միայն մայրն էր,որ քթի տակ կամկար

Խոսում էր, ժպտում, հեկեկում մերթ-մերթ,

Իր վերջին խոսքն էր փոխում որդու հետ:

Ծնկեց և մայրը. դողացող ձեռով

Սրբեց ճակատը որդու արյունից,

Համբուրեց խոցերը նրա՝ հևալով

Ու խեղդվելով իր իսկ արցունքից,

Նա այսպես խոսեց որդու հետ հերոս.

-Չէ, բալե՛ս, գիտցի՛ր,բնավ չեմ լացում,

Միայն թե Աստված չգիտի,ափսո՜ս,

Որ որդուց առաջ ծնողն են առնում:

Դու հանգար, հանգավ և մեր արևը,

Սառեց ժպիտը քրոջդ դեմքին,

Բա մենք ի՞նչ անենք, եթե վերևը

Որոշեն պահել մեզ երկրի երեսին:

Բա մենք քեզ էլ ե՞րբ մեկ էլ կտեսնենք,

Բա մեղք չե՞նք, որդի՛, մի՛ լռիր խոսա՜…

Ու ուշքից գնաց պառավ մայրը խեղճ,

Ու այսպես քանի-քանի մայր,ասա՛,

Ընկան խելագար, կարոտ որդոցն իր,

Ու քանի քույրեր սևեր հագան հար,

Թաքցրին ժպիտը վերևի համար:

Ինչքան էլ դառը չլացեք, մայրե՛ր,

Հայրենի հողի ձայնին ենթակա

Պիտի կռվեն ձեր որդիքը հիմա,

Ազատության գինն էս է, թե որ կա…