2014-05-08

էդգար Պո ''Ագռավը''



Մի անգամ, երբ մութ գիշեր էր, երբ հոգիս իր ցավն հիշել էր, 
Եվ թերթում էի էջերը մոռացված մի գիտության.
Մինչ ննջում էր իմ մրմուռը, մեկն հանկարծ բախեց իմ դուռը
- Եվ այնպես, ասես, զեփյուռը մեղմ թակում էր դուռն իմ տան։ 
«Հյուր է, - այս անցավ մտքովս, - որ բախում է դուռն իմ տան: 
Ընդամենը այսքան բան»։ 

Ցուրտ ձմռան այդ հուշն ահեղ է, մի պայծառ վառվող կանթեղ է 
- Երբ ամեն մեռնող անթեղը ուրվական էր լուռ հանում։ 
Լույս էին տենչում մտքերս - զուր էի թերթում գրքերս, 
Ախ, չէի՜ն պատմի երգերս Լինորի կորուստն անհուն - 
Ախ, չէի՜ն մեղմի վերքերս - Լինորի կորուստն անհուն.  
Աստ հավիտյա՜ն անանուն։ 

Մետաքսի տխուր խշշյունը, շղարշի շաղոտ շրշյունը - 

Ախ, խայտո՛ւմ... խայթո՛ւմ էր սիրտս սարսափով ցնորական.
Սիրտս դեռ ուժգին զարկում էր, մինչ լեզուս դեռ առարկում էր. 
«Մի ճամփորդ է, որ թակում է ու բախում է դուռն իմ տան - 
Ուշացած մի այցելու է, որ թակում է դուռն իմ տան, 
Ընդամենը այսքան բան»։ 

Եվ հոգիս ցրեց իր ահը, չկորցրեց իզուր էլ պահը - 
«Տյար կամ թե Տիկին, - կանչում եմ, - սպասեք դեռ մեկ վայրկյան. 
Խիստ բռնել էր աչքիս քունը, մինչ թակում էիք իմ դուռը - 
Եվ այնպես, ասես, զեփյուռը մե՛ղմ թակում էր դուռն իմ տան, 
Ինձ թվո՛ւմ էր, թե թակոց է...», - բացեցի ես դուռն իմ տան - 
Մո՜ւթ գիշեր էր, այդքան բան։ 

Արդ մթնում կանգնած հսկում եմ - ու այնպե՜ս դողում, սոսկում եմ, 
Մինչ իմ սիրտը սողոսկում են երազներ անիրական.  
Բայց իմ շուրջը լուռ ու մունջ էր, լռությունը անշշո՛ւնջ էր, 
Սոսկ` «Լինո՜ր» - լսվեց մրմունջը` իմ շշունջը մեղմաձայն. 
Եվ` «Լինո՜ր» - շրշաց շշունջը` իմ մրմունջը մեղմաձայն - 
Ընդամենը այսքան բան։ 

Ետ դարձա ես իմ սենյակը, - ու վառվե՜ց հոգուս կրակը, 
Զի շուտով լսվեց նույն ձայնը - նույն թակոցը մեղմաձայն։ 
«Դե, իհարկե, պատուհանն է, կամ այնտեղ ինչ-որ մի բան է. 
Կպարզեմ այս առեղծվածը, կտեսնեմ, թե ինչ է այն... 
Թող հանդարտ լինի իմ սիրտը, որ պարզեմ, թե ինչ է այն - 
Սոսկ քամին է, այդքան բան»։ 

Բացեցի ես պատուհանը, որ տեսնեմ թե ինչն է բանը - 
Եվ, - ասես թե անցյալից էր, - մի Ագռավ խուժեց անձայն. 
Մոռացած պատշաճ ողջույնը` նա կարծես մտավ իր բույնը - 
Եվ այս տիրակալ թռչունը գտավ քիվը իմ դռան, 
Ուր Պալլասի կիսարձանն էր` լուռ ու մունջ թառեց վրան - 
Լուռ թառեց նա, այդքան բան։ 

Այդուհետ այս սև Ագռավը մոռացրեց մի պահ իմ ցավը. 
Դեմքն այնպե՜ս մռայլ ու խիստ էր, տեսքն` այնպե՜ս հանդիսավոր։ 
«Կարճ է թեև քո կատարը, շատ խիզախ էր քո ներս գալը. 
Դու, - ասի, - այն սև Ագռավն ես` ափերից այն ահավոր... 
Ի՞նչ է, ի՞նչ է քո անունը` ափերում այն ահավոր»։ 
Ագռավն ասաց` Nevermore։ 

Մի՜թե այս մեկ բառը քիչ է - թե հրաշք չէ սա` էլ ի՞նչ է, 
Բայց և` համարյա ոչինչ է, երբ ասված է մոտավոր։ 
Զի կյանքում գիտեն ամենքը` չի ծնվել բնավ այն մեկը, 
Որն ասի, թե սև Ագռավը Օրհնությունն է թևավոր, 
Որ սևուկ ու թուխ Ագռավը օրհնությունն է թևավոր, 
Դեռ անունն էլ` Nevermore։ 

Կիսանդրին դարձրած իր թառը` նա խոսեց միակ այդ բառը. 
Մի՞թե մի հատիկ այդ բառն էր ողջ դարձվածն իր նենգավոր։ 
Լռություն տիրեց իմ շուրջը, ու լսվեց սոսկ իմ մրմունջը. 
«Կորցրել է իր երամը, մնացել է մենավոր... 
Կթռչի՜, երբ գա լուսայգը - հանց հույսերն իմ մենավոր...»։ 
Ագռավն ասաց` Nevermore։ 

Ու այսպես այս սև թռչունը դեռ անհոգ կրկնում էր նույնը, 
Եւ անվերջ կապկում էր սույնը` սոսկ մեկ բառն իր գիտության... 
«Ես գիտեմ, թե այդ բառն ումն է... իր տիրո՛ջ տված ուսումն է, 
Որ որպես իր օրհնությունը` նա մի բառ թողեց միայն -
Երբ գտավ անդարձ իր քունը` նա մի բառ թողեց միայն - 
Nevermore, և այդքան բան»։ 

Այս ագռավն, ասես, ցրում էր տխրությունս, մոռացնո՛ւմ էր, 
Ինձ թվաց, թե ցավն անցնում էր - և հուշերը ահավոր... 
Ես գլուխս լուռ հակում եմ, մոտ նստած` դեռ գուշակում եմ. 
Թե չորուկ ու չար թռչունը` այս չարիքը չարավոր - 
Ի՞նչ է, ո՞վ է այս թռչունը` այս սև չարքը չարավոր, 
Որ կանչում է Nevermore։ 

Ես այսպես նստած խորհում եմ ու անխոս դեռ մտորում եմ, 
Մինչ նրա աչքերն այրում են, ա՛խ, իմ սիրտը վիրավոր. 
Լուռ նստած դեռ գուշակում եմ, ու գլուխս լուռ հակում եմ, 
Իսկ թավշի վրա ճրագը դեռ շողում է լուսավոր, 
Բայց թավիշն այդ, ուր շողում է դեռ ճրագը լուսավոր, 
Չի տեսնի նա` Nevermore։ 

Օդն հետո խեղդուկ ու հոծ էր, իմ սենյակը խնկանոց էր. 
Քերովբեի ոտնաձայնն էր գորգին զնգում քաղցրալից. 
«Ա՜հ, Աստվա՛ծ է ուղարկել քեզ, հրեշտակն է առաքել քեզ 
և հղել է նա դարմանը և հուշերն իմ Լինորից... 
Որ ըմպեմ, ըմպեմ դարմանը, ազատվե՛մ իմ Լինորից...»։ 
Nevermore, - լսվեց նորից։ 

«Մարգարե՞ ես, չարությո՞ւնն ես, սատանա՞ ես, թե՞ թռչուն ես, 
Փորձապե՞տն է ուղարկել քեզ, թե՞ փորձանքը ահավոր 
Դեպ երկիրն այս, որ լքված է, բայց անվախ, դյութիչ ու բա՜ց է - 
Ուր կենվորը սոսկ Սարսափն է - դու ասա՛ ինձ հիմնավորՙ
Գաղաադի բալասանը գտնելո՞ւ եմ ես մի օր...» 
Ագռավն ասաց` Nevermore։ 

«Մարգարե՜ ես, չարությո՜ւն ես, սատանա՜ ես թե թռչո՜ւն ես` 
Թող վկա լինի երկինքը և մեր Հայրը երկնավոր - 
Երբ փակվի վշտի այս բեմը, երբ հոգիս տեսնի Եդեմը` 
Սուրբ կույսին պիտի գտնի՞ նա` Լինորին իր լուսավոր - 
Լինորին պիտի գրկի՞ նա` սուրբ կույսին իր լուսավոր...» 
Ագռավն ասաց` Nevermore։ 

«Ինչ որ է՛ քո պիղծ անունը` ա՛յս լինի մեր բաժանումը, 
Ե՛տ դարձիր դեպ քո անդունդը, քո ափերը հեռավոր. 
Չթողնե՛ս քո սև փետուրը, չե՛ս եղել երբեք իմ հյուրը: 
Մի՛ խախտիր իմ մենությունը, թո՛ղ իմ դուռը մենավոր - 
Քո կտուցն հանի՛ր սրտիցս - թո՛ղ իմ դուռը մենավոր...» 
Ագռավն ասաց` Nevermore։ 

Եվ Ագռավն այդ լուռ բազմած է - դեռ նստած է, դե՜ռ նստած է,  
Ուր գունատ, դալուկ Պալլասն է` նա բազմա՜ծ է, փառավոր. 
Իսկ հայացքն այնպես անկյանք է, - հրեշավո՜ր կերպարանք է - 
Եվ նետում է դեռ ճրագը տեսիլներն իր նորանոր - 
Եվ բանտած հոգիս այդպես էլ տեսիլներից ահավոր 
Չի՜ ազատվի - Nevermore! 

Թարգմանությունը՝Սամվել Մկրտչյանի

Детство,детство ты куда бежишь?


 Իսկ դուք հիշու՞մ եք ձեր մանկությունը,ինչպիսին էիք դուք:Երևի բոլորդ էլ միանման էիք: Առավոտից իրիկուն թրև էիք գալիս դրսում՝վախենալով տուն մտնել գոնե ճաշելու ,քանի որ կարող էին այլևս արգելել դուրս գալ տնից:

Մենք օրվա ընթացքում հազար անգամ կռվում էինք և նույնքան անգամ էլ ՛՛բարիշում՛՛:


 Հյուրասիրում էինք միմյանց կոնֆետներով,միասին ՛՛պախկվոցի՛՛ էինք խաղում: Ծածկեր էինք սարքում, ընտանիքներ ՛՛կազմում՛՛որտեղ ինչ-որ մեկը հայրն էր,մյուսը մայրը,մեկ ուրիշն էլ երեխան:
 


Վախենում էինք թե անկողնու տակ հրեշ է ապրում,ով մեզ կուտի մեր վատ պահվածքի համար

 Անկեղծորեն ուրախանում էինք եղևնու կամ բարձի տակ գտած նվերներիցմտածելով թե դրանք Ձմեռ պապն է բերել,ոչ  թե մեր ծնողները: Հավատում էինք,որ եթե փայտե հատակի անցքը գցես հանածդ ատամը,ապա նրա փոխարեն ավելի շուտ նոր ատամ դուրս կգա:

 Իսկ մեզնից որոշներն էլ հավատում էին Ատամի փերուն,ով մեր բարձի տակ դրած ատամի փոխարեն առավոտյան մեզ պարգևատրում էր մանրադրամներով:
 


 Մեր ծածկոցը մեզ թվում էր ամենահուսալի թաքստոցը: Մենք մտածում էինք,որ եթե անցնես մարդու վրայով,նա այլևս չի մեծանա:
 







 




Մաստկներ էինք գնում ծխախոտի տեսքով և մեզ պահում էինք այնպես,ասես ծխում էնք: Մեզ թվում էր,թե դա մեզ ավելի հասուն է դարձնում:




Երբեք չէինք մտածում ինչ- որ լուրջ բաների մասին:Իսկ ամենացանկալին մեզ համար մեծանալն էր:





Միամիտ էինք,ոչի՛նչ...




Մանկությունն այն է,որ էլ հետ չես բերի: Այն լիքը հիշողություններ է,որ խնամքով թաքցնում ենք մեր սրտերում:Եթե անկեղծ՝մանուկ լինելը հրաշալի էր:


2014-05-05

Խոսքի ուժը// Сила слова// Words are powerful

Каждое слово, сказанное человеком, несет в себе большой заряд энергии и силы: либо разрушающей, либо созидательной. Своими словами мы творим себя, свое будущее, всю историю нашей жизни и окружающего нас мира. «В начале было Слово, и Слово было у Бога, и Слово было Бог…» - такими словами начинается Евангелие Иоанна, которые раскрывают нам, что послужило началом всего существующего на земле. Первая книга всего Священного Писания – Бытие, в которой описывается как творил Бог эту землю, все что на ней и нас с вами, так же подтверждает эту мысль, о силе и могуществе слова, которое творит, производит все материальное. «Сказал Бог… И стало так…»: свет, небо, земля, светила, трава, деревья, птицы, человек и т.д. Все, что нас окружает, что мы видим, вся реальность этого материального мира произошла из невидимого, духовного, посредством силы Слова Бога.



Каждый человек, как духовная личность, обладает силой творить или разрушать при помощи слов, сказанных им. Поэтому на страницах Библии очень много уделено внимания, предостережения и разъяснения о силе наших слов, правильном пользовании нашей речи, языка. «За всякое праздное слово, какое скажут люди, дадут они ответ в день суда: ибо от слов своих оправдаешься, и от слов своих осудишься». Библия говорит нам, что в день, когда каждый из нас предстанет перед престолом Божьим и Судией Праведным, мы будем отвечать за каждое слово, сказанное неосмысленно, праздно, «просто так», т.к. каждое слово несет большую силу: уничтожать, разрушать, либо созидать, создавать. Мы несем ответственность и будем отвечать за свои слова. Слова, сказанные нами, непосредственно влияют на ход нашей жизни. То, что и как мы говорим о себе, своей жизни, окружающих, является определяющей движущей силой формирования нас и событий, происходящих в нашей жизни. «…Кто не согрешает в слове, тот человек совершенный, могущий обуздать и все тело…», т.е. наше тело, душа (эмоции, настроение, состояние разума, воли, физическое здоровье), напрямую зависят от наших слов. Не случайно этим принципом творящей силы слова пользуются в медицине (психотерапия, тренинги, гипноз). С ободряющей песней (силой слова) в тяжелые времена люди шли на фронт, в атаку на врага и внутри поднималась сила и вера побеждать, т.к. в словах сокрыта великая сила.

Иногда одно-единственное слово может разрушить семью, лишить жизнь всякого смысла, убить последнюю надежду на исцеление.

Иногда слово может поистине творить чудеса. Оно может исцелить безнадёжно больного человека, придать жизни новый смысл.

Աղբյուր՝ http://vsehristiane.com/reading/christian-articles/806-sila-slova

Heinrich Heine-Die Lorelei/Հայնրիխ Հայնե-Ջրահարսը

Թարգմանությունը՝Արման Վերանյան    Heinrich Heine-Die Lorelei

Ich weiß nicht, was soll es bedeuten,
Daß ich so traurig bin,
Ein Märchen aus uralten Zeiten,
Das kommt mir nicht aus dem Sinn.
Die Luft ist kühl und es dunkelt,
Und ruhig fließt der Rhein;
Der Gipfel des Berges funkelt,
Im Abendsonnenschein.

Die schönste Jungfrau sitzet
Dort oben wunderbar,
Ihr gold'nes Geschmeide blitzet,
Sie kämmt ihr goldenes Haar,
Sie kämmt es mit goldenem Kamme,
Und singt ein Lied dabei;
Das hat eine wundersame,
Gewalt'ge Melodei.


Den Schiffer im kleinen Schiffe,
Ergreift es mit wildem Weh;
Er schaut nicht die Felsenriffe,
Er schaut nur hinauf in die Höh'.
Ich glaube, die Wellen verschlingen
Am Ende Schiffer und Kahn,
Und das hat mit ihrem Singen,
Die Loreley getan.


Ա՜խ, ի՞նչ է սա նշանակում,
Ինչու՞ եմ ես այդպես թախծում.
Վաղեմի մի տխուր հեքիաթ
Դյութում է ինձ՝ որպես կախարդ:
Օդը զով է, և մթնում է,
Ու Հռենոսը հանդարտ հոսում է.
Փայլում է գագաթը լեռան
Արևի ճառագայթներից երեկոյան:

Կույսը՝ ոսկեծամ,փերի,գեղեցկի,
Նստած վերևում՝որպես կյանք վաղանցիկ,
Սանրում է հանդարտ իր նուրբ մազերը,
Ու պսպղում են ոսկյա զարդերը:
Վարսերը սանրում է մի սանրով ոսկյա,
Ու երգ է երգում՝ թախծոտ ու թավշյա.
Երգը հնչում է այնքան մելամաղձ,
Հնչում է՝ որպես հոգու ծածուկ գանձ:

Իսկ ներքև՝ գետի հանդարտ երեսին,
Իր նավի վրա կանգնած է նավաստին.
Նա իր աչքերը խորքին չի հառում,
Նա միայն վերև, վերև է նայում:
Կարծում եմ, շուտով կսուզվի նավակը,
Կծածկի նրան գետի ալիքը,
Եվ այդ ամենը չքնաղ իր երգով


Կանի ջրահարսը՝իր աննման տեսքով: